Tekst (smal)

Ongekende prijsstijging van 12% in stad- en streekvervoer is politieke keuze

Verzachting prijsstijging en uitvoering motie Slootweg-Kuiken nodig via Miljoenennota

Bij ongewijzigd Rijksbeleid gaan de prijzen in het stads- en streekvervoer in 2024 met 12% omhoog. Dit jaar stegen de prijzen al met een al ongekende 7%. De provincies en vervoerregio’s, die samen de regionale concessies verlenen, roepen de Tweede Kamer op om in te grijpen op Prinsjesdag. Gedeputeerde Frederik Zevenbergen (Zuid-Holland) namens de decentrale overheden: “Na een eerdere btw-verhoging komt er nu in twee jaar tijd nog eens een 20% bij. Zo jaag je mensen het ov uit. Daarom roepen we de Kamer op via de Miljoenennota middelen vrij te maken om de prijsstijging te dempen.”

Terwijl de kranten vol staan over de ophef rond het terugdraaien van de accijnsverlaging, is het muisstil over de
aanstaande, prijsverhoging in het regionale ov, stellen de decentrale overheden. De ov-bedrijven zijn
genoodzaakt de prijzen te verhogen om de forse kostenstijgingen van afgelopen jaren te compenseren, onder
andere voor energie en personeel. Daarnaast stijgen de reizigersaantallen weliswaar, maar liggen de cijfers nog
niet op het niveau van pre-corona. De decentrale overheden hebben zelf geen middelen om de draconische
stijging te verzachten omdat zij de afgelopen corona-jaren alle beschikbare middelen en extra middelen al hebben
aangewend om de dienstverlening aan de reizigers op voldoende niveau te houden.

Oplossing is er, kabinet weigert middelen vrij te maken

“Het is zaak om het ov nu te ‘kickstarten’ in plaats van de afgrond in te duwen”, stellen de decentrale overheden.
En dat kan, want er ligt al een goed plan om het ov weer op de rails te krijgen. Nog afgelopen april hebben
vervoerders, decentrale overheden en het Rijk namelijk een pakket samengesteld om dit voor elkaar te krijgen.
Onderdeel van het pakket waren onder andere een ‘groen kaartje’ door vervoerders, hogere rijksuitkeringen voor
het OV aan decentrale overheden, fiscale maatregelen die OV-gebruik stimuleren, uitstel van de herijking van het
OV-studentencontract tussen Rijk en vervoerders en het voortvarend terugdringen van de personeelstekorten.
Goed OV heeft breed draagvlak in de samenleving en in de Kamer. Vóór het reces heeft de Kamer zich unaniem
uitgesproken tégen de verschraling van het OV in de motie Slootweg-Kuiken. Ondanks deze ondubbelzinnige
oproep van de Kamer, heeft het kabinet nog niks ondernomen om de motie uit te voeren. Bovendien roepen
vrijwel alle verkiezingsprogramma’s op om het OV betaalbaar en aantrekkelijk te houden. “Zonder ingrijpen wordt
het OV voor de lage en middeninkomens simpelweg onbetaalbaar. Terwijl zoveel mensen ervan afhankelijk zijn
om naar hun werk of school te komen. We hebben juist meer OV nodig, om onze steden én het platteland
aantrekkelijk en bereikbaar te houden.” aldus Melanie van der Horst (voorzitter Vervoerregio Amsterdam).

OV is pijler onder maatschappelijke opgaven

Zowel decentrale overheden als stads- en streekvervoerders hebben steeds benadrukt dat OV geen doel op zich
is. Het is een pijler onder verschillende andere maatschappelijke opgaven. Goed OV draagt bij aan participatie,
armoedebestrijding en brede welvaart, want miljoenen mensen gaan er dagelijks mee naar werk, onderwijs, zorg,
recreatie en weer naar huis. Ook draagt het bij aan verduurzaming, want het OV ligt ver voor op verduurzaming
ten opzichte van het wagenpark. Het is bovendien een ruimte-efficiënt vervoermiddel in dichtbevolkte bieden en
niet zelden de enige ‘lifeline’ met de buitenwereld voor mensen zonder alternatief.

De decentrale overheden roepen de Kamer met klem op om de prijsstijging te dempen en alsnog de
portemonnee te trekken voor de eerder gemaakte set afspraken met vervoerders en decentrale
overheden. Zo wordt op Prinsjesdag uitvoering gegeven aan de motie-Slootweg-Kuiken.Daarnaast roepen
de decentrale overheden het volgende kabinet op om de decentrale financiering van het OV op orde te
brengen in het volgende regeerakkoord