Ons mobiliteitssysteem verspilt nog onnodig veel grondstoffen. Sterker nog: we gebruiken in Nederland en de wereld meer grondstoffen dan de aarde kan maken. Daarom vinden we dat mobiliteit naast uitstootvrij ook circulair moet worden. Eerder was de openbaar vervoer (ov) sector aanjager van grotere zero-emissie voertuigen en we zien een vergelijkbare koploperrol op het gebied van circulaire mobiliteit. In mei 2022 heeft onze bestuurder Gerard Slegers hiervoor een oproep gedaan aan staatssecretaris Vivian Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat. Dit heeft geleid tot een brede wens om hierover afspraken te maken. Op 16 februari 2024 kwamen verschillende partners binnen de ov-sector samen om een eerste stap te zetten richting een convenant circulair openbaar vervoer.
Tijdens een inspirerende sessie kwamen meer dan twintig verschillende partijen uit de ov-sector bij elkaar in Utrecht. Er was genoeg draagvlak en enthousiasme om aan de slag te gaan met het convenant. We zien dit dus als een mooie eerste stap. We zijn trots dat zoveel partijen zich samen sterk maken voor een verduurzaming van het ov!
Samen hebben de partijen nagedacht over de opzet van het convenant en het soort afspraken dat hierin komen te staan. Ook is onderling veel kennis uitgewisseld over circulaire mobiliteit en zijn er nieuwe verbindingen gemaakt. Het resultaat van de sessie is waardevolle input die gebruikt kan worden om het convenant te schrijven. Dat doen we samen met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, Rijkswaterstaat, DOVA/CROW, Transdev, Provincie Noord-Holland, Provincie Utrecht en NS.
Juist in onze sector zien we veel kansen voor circulaire economie. Zo zorgt het gebruik van een voertuig voor slechts een vijfde van de totale CO2-uitstoot. De grootste uitstoot van ons mobiliteitssysteem zit aan het begin (produceren) en einde (weggooien). We kunnen grote winst behalen als we minder materialen gebruiken, meer opnieuw gebruiken en producten zo ontwerpen dat ze langer meegaan. We kunnen circulariteit in de ov-sector alleen bereiken als we ons focussen op het hele systeem. En omdat verschillende organisaties verantwoordelijk zijn voor een deel van het systeem, moeten we samenwerken.
De Vervoerregio heeft eind maart 2022 al een eerste stap gezet om hierover in gesprek te gaan door het organiseren van een circulair diner. Met onder andere vervoerders, materiaalproducenten en opdrachtgevers hebben we die avond aan tafel gezeten om de mogelijkheden te onderzoeken. We hebben bijvoorbeeld gesproken over samenwerking, hergebruik van materialen en contractvormen. De avond maakte duidelijk dat het betrekken van partijen in de hele keten zorgt voor goede kennisdeling en snellere technologische ontwikkeling. Net als destijds bij zero-emissie bussen. Ook is er een sterke behoefte aan regie. En omdat de overheid met regelgeving een sterke prikkel in handen heeft om de markt in beweging te krijgen, heeft onze bestuurder Gerard Slegers in mei 2022 de staatssecretaris benaderd om hier samen afspraken over te maken.
Bestuurder Gerard Slegers tijdens het Vervoerregio circulair diner op 31 maart 2022
Naast de grote stappen die we hebben gezet op het gebied van zero-emissie (bijvoorbeeld elektrische bussen), zien we dat we nog veel meer kunnen doen voor een duurzamer mobiliteitssysteem. Naast het verminderen van uitstoot zijn klimaatadaptatie, biodiversiteit en circulaire economie daarom belangrijke thema’s in ons nieuwe programmaplan Schoon en Duurzaam 2024 – 2030. Al onze activiteiten en projecten zijn erop gericht dat ons mobiliteitssysteem geen schade veroorzaakt aan de aarde. In 2050 is ons mobiliteitssysteem uitstootvrij, circulair, klimaatbestendig en natuurinclusief.
Wil je meer weten over de ambities en activiteiten van de Vervoerregio op het gebied van circulaire economie? Lees dan onze beleidslijn circulair mobiliteitssysteem.
Op onze website wijnemenjemee.nl lees je daarnaast hoe oude metrostellen een tweede leven krijgen. Onze redacteur bezocht daarvoor de werkplaats van GVB.