Sinterklaas is weer terug naar Spanje en de kerstman terug naar de Noordpool. De weken zijn gevuld met diners, jaarafsluitingen en vieringen: het einde van 2023 is in zicht. De Vervoerregio snelt vol goede moed naar 2024, maar niet voordat we even terugblikken op 2023, een bewogen jaar. Van beleid tot uitvoering, er is hard gewerkt en ontzettend veel bereikt. Het dagelijks bestuur deelt daarom graag hun hoogtepunten van 2023.
DB-leden Melanie van der Horst, Marja Ruigrok en Gerard Slegers zijn het erover eens: 300 miljoen euro extra voor het regionaal OV is het lobby hoogtepunt van het jaar. Dit geld wordt verdeeld onder regionale vervoerders en zal worden ingezet om prijsstijgingen van het openbaar vervoer in 2024 te voorkomen. Een hoogtepunt, omdat het OV voor iedereen toegankelijk en betaalbaar moet blijven. ‘Samen met de andere regionale vervoersautoriteiten hebben wij ons hard gemaakt voor dit onderwerp. We zijn dus niet alleen blij met deze belangrijke bijdrage aan het regionale OV, maar kijken ook terug op een goede gezamenlijke inzet van alle andere partners om deze 300 miljoen te verwezenlijken’, aldus Melanie van der Horst.
Een ander hoogtepunt van voorzitter Melanie van der Horst is het vaststellen van het nieuwe beleidskader van de Vervoerregio. Dat is een grote stap, want dit document bepaalt de richting die de Vervoerregio in zal varen de komende jaren. Met het nieuwe beleidskader slaat de Vervoerregio een nieuwe weg in. We gaan meer denken vanuit de mens. Van der Horst: ‘We gaan kijken naar wat inwoners en reizigers in de regio nodig hebben en willen. We kijken naar welke vervoersmiddelen het meest bijdragen aan het welzijn en de gezondheid van inwoners en reizigers. Schone lucht, verkeersveiligheid en groen hoort daar ook bij. In het nieuwe beleidskader stellen we de mens centraal. We moeten werken aan een inclusief verkeer- en vervoersysteem waar je kunt reizen zoals je wilt.’
Ook Marja Ruigrok blikt terug op 2023, waarbij de Green Deal fiets al snel naar voren komt als hoogtepunt. Ruigrok: ‘Samen met Metropoolregio Amsterdam, Amsterdam Economic Board en BYCS werkt de Vervoerregio aan verschillende thema’s om fietsgebruik te stimuleren. In 2023 is er ontzettend veel gebeurd op dit gebied. Er wordt gebouwd aan een fietsservicepunt in Schiphol-Noord, er zijn pilots gestart om jonge kinderen te leren fietsen en we zien ontwikkelingen in fietsvriendelijke arbeidsvoorwaarden. Allemaal met een doel: met zijn allen weer op de fiets!’
Een ander fiets-gerelateerd hoogtepunt komt vanuit Gerard Slegers. In juni 2023 startte de verkeersveiligheid campagne ‘met elkaar overweg’ in Purmerend, met als doel om verkeersdeelnemers te stimuleren om rekening te houden met elkaar. Dit soort verkeersveiligheid campagnes zijn nodig door de toenemende drukte op de fietspaden en een grotere diversiteit van vervoermiddelen. Gerard Slegers onderstreept het belang van deze campagne: ‘We werken constant aan een zo goed mogelijke infrastructuur, maar dat alleen is niet voldoende voor veilig verkeer op de weg. Op sommige punten is het simpelweg te druk. Dit vraagt om meer rekening te houden met elkaar. Meer geduld op te brengen. Alleen zo kunnen we ongelukken voorkomen.’
Ook kijkt Slegers positief terug op de bouw van de Uithoornlijn die begin van de zomer is afgerond. De Uithoornlijn is onderdeel van de Amsteltram: de gehele tramlijn tussen Uithoorn en Amsterdam Zuid. Woensdag 23 augustus was een primeur: de eerste testtram reed over de Uithoornlijn, helemaal tot aan Uithoorn Centrum. Sinds deze eerste testtram rijden er regelmatig testtrams en wordt er volop ingezet op de veiligheid rondom de Uithoornlijn. Zo leren basisschoolkinderen over veiligheid rondom de tram, zowel op school als in de praktijk. Voor Gerard Slegers zijn de ontwikkelingen rondom de Uithoornlijn een hoogtepunt van 2023. ‘Als de Uithoornlijn straks officieel gaat rijden, dan reis je binnen een half uur vanuit Uithoorn naar Amsterdam Zuid. Deze eerste regionale tramverbinding is echt uniek en sluit naadloos aan bij de toekomstvisie van de Vervoerregio Amsterdam: hoogwaardig openbaar vervoer voor iedere reiziger.’
Hoogwaardig openbaar vervoer wordt in de komende jaren een grotere uitdaging door de geplande bouw van 175.000 woningen rond Amsterdam en Haarlem. Naar verwachting groeit ook het aantal banen. Aangezien reizigers zich ook in de toekomst comfortabel, snel en duurzaam moeten kunnen verplaatsen, is het belangrijk dat het huidige OV-netwerk tussen de grote woon- en werkplaatsen wordt versterkt en uitgebreid. Marja Ruigrok: ‘Het is belangrijk om bij woningbouwontwikkeling in een vroeg stadium te beginnen met onderzoek naar de aantrekkelijkheid van het openbaar vervoer in de regio. Uit onderzoek blijkt nu dat het snelbussysteem als optie naar voren komt om die aantrekkelijkheid te borgen. Dat vind ik mooi. Ik ben fan van de zogenaamde “metrobus”, een combinatie van tram en bus die een snelle, duurzame, comfortabel en flexibele reis van deur tot deur kan bieden.’
Een hoogwaardig OV-netwerk moet ook voor iedereen toegankelijk zijn. Toch is dat voor veel mensen niet zo. Vervoersarmoede betekent dat je niet de mogelijkheid hebt om te gaan en staan waar je wilt, vanwege een gebrek aan reismogelijkheden. Dat willen we natuurlijk voorkomen in de Vervoerregio. Daarom is er vijf miljoen beschikbaar gesteld om de gezinnen die tot 130% van het minimuminkomen verdienen tegemoet te komen. ‘Een ontzettend mooie actie, die bedoeld is om mensen in staat te stellen weer op bezoek kunnen bij familie, vrienden of naar sport of een hobby kunnen gaan. We hebben daarbij bewust gekozen om niet een bureaucratie op te tuigen met allemaal kosten om de kaartjes te controleren. We hebben juist gezegd: we gaan uit van vertrouwen in mensen. Want als je als overheid vertrouwen wil krijgen, moet je dat ook geven’, aldus Melanie van der Horst.
Naast vervoersarmoede lopen sommige mensen ook tegen andere obstakels aan in het openbaar vervoer. In de afgelopen jaren heeft de OV-coach zich ingezet om inwoners van de Vervoerregio te ondersteunen bij het zelfstandig leren reizen. Dat was zo’n succes dat het bestuur van de Vervoerregio heeft besloten om de OV-coach met vijf jaar te verlengen. Een ander hoogtepunt voor Melanie van der Horst, die vierkant achter de OV-coach staat. ‘De OV-coach is heel belangrijk voor het toegankelijk houden van het openbaar vervoer. Voor reizigers die het openbaar vervoer spannend vinden is de OV-coach net die helpende hand. Iemand leert zelfstandig reizen. Niet voor een maand of voor drie maanden, maar voor de rest van z’n leven.’
Verder steekt de Vervoerregio vanaf 2023 18,5 miljoen in duurzame en verkeersveilige oplossingen en in actieve mobiliteit in de regio. Zo gaat er geld naar een project dat remenergie van metro’s in Amsterdam terug wil leveren naar het elektriciteitsnetwerk. Marja Ruigrok is blij met de investeringen: ‘we werken hard aan robuust openbaar vervoer, waarbij duurzaamheid een kernwaarde is. Met dit soort maatregelen zetten we in op duurzaamheid en zorgen we ervoor dat de Vervoerregio koploper blijft in Nederland als het aankomt op innovatieve oplossingen voor openbaar vervoer.’
In juli 2023 is een aannemersbedrijf geselecteerd voor de uitvoering van het project aanpak verkeersdruk Thorbeckeweg. Dat is een enorme stap, waarbij het project een nieuwe fase in is gegaan. Gerard Slegers, wethouder Zaanstad en vicevoorzitter Vervoerregio Amsterdam: ‘Ik ben ontzettend blij dat er nieuwe stappen worden gezet bij het project. De Thorbeckeweg is een belangrijke toegangsweg. Niet alleen lokaal voor de gebieden Zaandam Zuid, Poelenburg en Zaandam Centrum, maar ook regionaal rijden veel mensen via deze weg van en naar Zaanstad. Om Zaanstad en de regio in de toekomst beter bereikbaar te maken is het belangrijk dat we daar de verkeerdrukte aanpakken.’
Tien hoogtepunten onder elkaar, en ook tien hoogtepunten om trots op te zijn. Het laat niet alleen zien met hoeveel veelzijdige projecten de Vervoerregio zich mee bezig houdt, maar ook hoeveel er gerealiseerd is in een jaar. In de woorden van Marja Ruigrok: ‘en nu doorrr…’ naar 2024.