Waarom naar 30 kilometer per uur?
Volgens Rob Smit, co-projectleider bij de Vervoerregio, draait het om balans:
“We willen het verkeer veiliger maken, maar zonder dat reizigers er last van krijgen. Dat is de uitdaging.” Op veel 50-wegen gebeuren relatief veel ongelukken. Fietsers en voetgangers voelen zich er vaak minder veilig. Door de snelheid te verlagen wordt de kans op een zwaar ongeluk een stuk kleiner.

Jorian Oorburg, ook co-projectleider bij Vervoerregio Amsterdam, vult aan: “In Amsterdam zien we al dat drukke straten rustiger aanvoelen sinds de invoering van 30. Dat maakt de straten prettiger en veiliger voor iedereen die loopt, fietst of met het ov reist.” Gemeenten voeren GOW30 stapsgewijs in. Daarbij moet ook worden gekeken naar het openbaar vervoer, want een lagere snelheid kan betekenen dat bussen er langer over doen.

Wat betekent het voor het openbaar vervoer?
Als een bus er door 30 kilometer per uur een paar minuten langer over doet, kan dat grote gevolgen hebben. Bussen rijden namelijk in een strak schema. Omdat dienstregelingen strak gepland zijn, heeft een paar minuten vertraging per rit al snel gevolgen voor de hele lijn. Als de totale reistijd toeneemt, is soms een extra bus en chauffeur nodig om hetzelfde aantal ritten te blijven rijden. Die extra bussen of chauffeurs zijn niet altijd beschikbaar.
Rob vertelt: “Vervoerders hebben simpelweg niet meer personeel en materieel achter de hand. Als we niks doen, kan een buslijn minder vaak gaan rijden. Dat willen we voorkomen. Daarom werken gemeenten, vervoerders en de Vervoerregio nauw samen. Ze bekijken samen elke route waar GOW-30 komt, zodat eventuele vertraging wordt opgelost.’’ 

Lijn 111 Zaandam – Marken 
Een duidelijk voorbeeld is lijn 111, een bus die door vijf gemeenten rijdt tussen Zaandam en Marken. Wanneer in Zaanstad en Oostzaan de snelheid wordt verlaagd naar 30 kilometer per uur, doet de bus er meer dan twee minuten langer over. Dat lijkt misschien weinig, maar voor een drukke buslijn maakt het veel uit. Om vier keer per uur te kunnen blijven rijden, is er dan eigenlijk een extra bus en chauffeur nodig. Als die niet beschikbaar zijn, zou de bus nog maar drie keer per uur kunnen rijden. Dat raakt vooral reizigers in Waterland, terwijl de oorzaak in andere gemeenten ligt.
Rob vertelt hierover: “Samenwerking is daarom zo belangrijk. Je wilt niet dat een reiziger in Marken de dupe wordt van keuzes in Zaandam of Oostzaan. Gemeenten en vervoerders kijken nu samen naar maatregelen om deze vertraging te beperken.’’



Ouderkerk aan de Amstel
In Ouderkerk werd de Jacob van Ruisdaelweg verlaagd van 50 naar 30. Voor buslijn 171 betekende dit extra reistijd. De gemeente koos daarom een slimme oplossing: een rotonde werd vervangen door een kruising waar de bus voorrang heeft. Daarmee werd de extra vertraging meteen gecompenseerd.
Dit laat zien dat GOW-30 niet altijd hoeft te leiden tot langzamer ov. Soms kan een kleine aanpassing zelfs tijd winnen.

Kleine aanpassingen, groot effect
In veel gemeenten worden nu oplossingen toegepast die weinig geld kosten, maar grote impact hebben, zoals:
• Voorrang voor bussen bij verkeerslichten
• Haltes verplaatsen naar de rijbaan zodat de bus sneller weer kan doorrijden
• Slimme aanpassingen aan kruispunten
• Planning tussen gemeenten
Jorian: “Het zijn vaak kleine en goedkopere ingrepen, maar ze voorkomen dat buslijnen langzamer worden of minder vaak rijden.”

Wat betekent dit voor jou als reiziger?
Rob Smit vat het samen: “Ons doel is simpel: veiliger verkeer én goed openbaar vervoer. De reiziger mag er zo min mogelijk last van hebben.”

Als alles goed gaat, merk je vooral dit:
• De weg wordt veiliger voor fietsers, voetgangers en automobilisten.
• Het openbaar vervoer blijft betrouwbaar, omdat vertragingen worden opgevangen.
• Bussen blijven even vaak rijden, ook wanneer meerdere gemeenten tegelijk 30 invoeren.
• Inwoners krijgen rustiger straten, zonder dat het ov slechter wordt.

Nieuwsgierig naar meer GOW-30? Klik dan hier.